Deniz Taşımacılığı

   

            Türklerin Anadolu'ya gelişen sonra ülke kıyılarındaki ticari deniz taşımacılığına ilişkin bilgiler değerlendirildiğinde; 13. yüzyıldan itibaren yabancı gemilere çeşitli imtiyazlar tanındığı görülmekte olup, 15. yüzyılda Tersane-i Amire’nin kurulmasıyla gemi yapımında olduğu kadar deniz taşımacılığında da önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Denizcilik sektöründeki hareketlilik Haliç’e giren mavnaların ve çektirmelerin sayısıyla ölçülen Osmanlı İmparatorluğu’nda sahip olunan çeşitli deniz kaynaklarının ezici bir tekne sayısına nasıl dönüştürüldüğü hususu bilim çevrelerinde henüz yanıtlanamamış önemli bir soru olmakla birlikte, 19. yüzyılda dünyanın en büyük savaş gemisini yapabilecek hale gelinmesi ülkedeki deniz ulaştırmasını da doğrudan etkilemiştir. Kamuya ait gemilerle İstanbul ile Suriye limanları arasında taşımacılık yapıldığı; özel kişilere ait Türk bandıralı gemilerin ise İstanbul ile Tuna boyu ve Karadeniz kıyısındaki limanlarla, Suriye ve Mısır limanları arasında çalıştığı, savaş zamanında bu gemilerin ordunun hizmetine girip lojistik destek sağladıkları çeşitli kaynaklarda yer almaktadır.

20. yüzyılın başlarında Boğaziçi

           Buna karşılık, 16. yüzyıldan itibaren yabancı ülkelere daha kapsamlı imtiyazlar verilmesi ve imtiyaz tanınan ülke sayısının artması Türk bandıralı gemilerle yapılan ticari deniz taşımacılığının gelişmesini engellediği gibi, bu gemilerin yabancı bayrak altında çalışmasına da yol açmıştır. Bu olumsuzluğun giderilmesi için 16. ve 17. yüzyıllarda ülkedeki gemi sahiplerine çeşitli teşvikler sağlanmaya çalışılmış, ancak 18. yüzyılda bu teşviklerden vazgeçilmesi, Karadeniz’deki taşımacılıkta Türk bandıralı gemilerin sahip olduğu önceliğin kalkması ve Türk Boğazları’ndan geçişlerin kolaylaştırılması ülkede bu hizmet sektörünün gelişmesini büyük ölçüde engellediği gibi, deniz ulaşımında yabancı şirketler lehine bir durumun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu duruma ancak 1926 yılında kabul edilen Kabotaj Kanunu ile son verilebilmiştir.



Haliç'te kendi halinde bir tekne ve yolcuları