Eser Tutel’in yazdığı Gemiler... Süvariler... İskeler... adlı kitapta Haliç Tersanesi ile ilgili bölümde belirtildiği üzere; Haliç’in Kasımpaşa kıyısındaki küçük koy Ortaçağ’dan itibaren Bizanslılar ve Cenevizliler tarafından liman olarak kullanılmamıştır. Haliç Tersanesi’nin temeli ise Fatih Sultan Mehmet tarafından 11 Aralık 1455’te atılmış olup, yüzyıllar boyunca Türk donanmasında yer alacak savaş gemilerinin bir çoğu burada inşa edilmiştir.
II. Bayezid zamanında tersanenin genişletilip büyütülmesine çalışılmış, Yavuz Sultan Selim 1513’te donanmanın güçlenmesini emrettiğinde Galata’nın batısında, Kasımpaşa’nın hemen altıdaki geniş vadide yeni bir tersanenin yapımına başlanmıştır. Galata’dan Kağıthane deresine kadar uzanan kıyı boyunca gemi inşa tezgahlarının sıralanacağı bu dev tersanenin kurulmasına Cafer Kapudan nezaret etmiştir.
Gravürlerdeki Haliç
Venedikli gezgin Baili’nin yazılarında 1513-1514 kışında içinde inşa tezgahı yer alan ilk dört gözün tamamlandığı belirtilmiş olup, Venedikli gezgin Antonio Giustiniani de 1514 Haziran’ında biten göz sayısının elli, Temmuzun’da ise yüz olduğu bilgisini vermektedir.
Haliç’in iç kesimindeki sığ sulara kadar uzanan bu büyük tersanenin çevresi 1557’de Sokollu Mehmet Paşa’nın emri üzerine, altı yerinde kapı bulunan yüksek duvarlarla çevrilmiştir. Tersaneyi kara tarafından çepeçevre kuşatan duvarın Galata’ya açılan kapısına Azaplar Kapısı (bugünkü adıyla Azapkapı), Kasımpaşa deresine açılan kapısına Kasımpaşa Kapısı, diğer kapılara ise Nakkaşhane Kapısı, Zindan Kapısı, Şahkulu Kapısı ve Hasköy Kapısı adları verilmiştir.
Tersane duvarları
Haliç Tersanesi’nde bulunan üç kuru havuzdan en eskisi Kasımpaşa iskelesine en yakın olanıdır. Sultan III. Selim’in saltanatı sırasında 1796-1799 arasında inşa edilmiştir.
Haliç'te Yatan Gemier
İngilizlerin Doğu Akdeniz filosunda görev yapan Adolphus Slade 1819 Mayıs’ında ziyaret ettiği Haliç için dünyadaki limanların en güzeli tanımlamasını yapması, tersanesinin ruhtımına ise dünyanın en büyük gemisinin yanaştığını belirtmesi Haliç’in donanma için ne denli önemli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Bahriye Divanhanesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder